Breaking Legal Win for Pylos Shipwreck Survivors and Victims
By order of the Prosecutor of the Court of Appeal, criminal proceedings are to be brought against four senior officers of the Coast Guard, including its current chief, whose case had been shelved by the prosecutor of the Piraeus Naval Court, and the survivors had lodged an appeal against the shelving.
The criminal prosecution concerns a felony and other offences, specifically: a) serial exposure through failure to fulfil the legal obligation to rescue and assist persons in distress, which caused the death of the victims, b) serial exposure of other persons by failure to fulfil the legal obligation to rescue them and leave them helpless, and c) manslaughter by negligence through serial failure to fulfil legal obligations.
We would like to remind you that, on May 16, 2025, criminal proceedings were brought by the Public Prosecutor of the Piraeus Maritime Court against 17 members of the Coast Guard, including senior officers of its leadership, among whom was its former chief. The case has been referred to the competent investigating judge.
According to the order of the Public Prosecutor of the Court of Appeal and as pointed out by the survivors in their complaints and appeals:
"[...] it is clear that the condition of the fishing vessel Adriana was poor from the outset [...] the situation gradually worsened and, as far as the passengers were concerned, these facts were confirmed and clear from the outset of the incident to all those serving in the Joint Rescue Coordination Center (JRCC) and throughout the hierarchy (involved in its management), however, no rescue or risk prevention operation was activated (the incident was not even placed on 'alert', i.e. at the second level of risk as provided for in the International SAR Convention) during the first phase of the incident, i.e. from 11:00 a.m. on 13-06-2023 (when the Italian Maritime Rescue Coordination Center first reported the existence of the overloaded ship) until the arrival of vessel P.P.L.S.-920 in the area. […]"
Meanwhile, "[...] it can be inferred that between the fishing vessel's new immobilization and its capsizing, there was a half-hour interval during which the JRCC did not issue an order to send a MAYDAY, adhering to its decision, throughout the management of the incident, that an immediate rescue operation was not required. In this way, critical time was lost, undermining the chances of survival of the shipwrecked, at a time when the actions of the Center and vessel PPLS 920 themselves reveal an awareness of the imminent danger of capsizing [...]"
"[...] the four (4) officers [...] actively participated in the management of the incident, as they were constantly and personally informed of its progress, participated in meetings to assess and plan the necessary actions, and ultimately approved (as they themselves admit) the decisions that were taken, each of them having [….] an independent legal duty to protect life at sea and, by extension, a specific legal obligation to rescue (given that they agreed to or at least shared the specific decisions that were taken), and any deviation or failure to fulfill this obligation establishes their independent criminal liability [...], while, in other words, "[...] they should have realized, based on their experience, their role, their specialized knowledge, and the information available to them, that this was a vessel in distress, they failed to take the necessary and prescribed actions to classify the vessel as a vessel in distress and activate the prescribed and appropriate operational plans [such as, indicatively, Memoranda/Action Cards No. 1 'Vessel in Distress (Regardless of Flag) within Greek SRR' and No. 13 'Major Incident', etc.] for the rescue of those on board the vessel [....]"
It is worth noting the assessment included in the Provision regarding the cause of the capsizing and sinking of the vessel, according to which: "[...] This version of the towing (in combination with the acceptance by the members of the vessel P.P.L.S. 920 that they used a rope - regardless of the fact that they do not admit that this was done for the purpose of towing or that it is not mentioned by those present at the JRCC on the fateful night) is more convincing and plausible, given that, on the other hand (the Coast Guard), no detailed and convincing explanation is given for the sudden (otherwise) capsizing and sinking of the fishing boat. [….] Given that the sea was calm, there were no passing commercial ships (which could have caused large waves), the sudden and massive movements of the passengers inside the fishing boat (both upwards and horizontally, to the right or left) were almost impossible (due to the overcrowding and the relative prohibition of movement, as explained above) but also unjustified, the sudden and powerful towing by the Coast Guard vessel appears to be the only possible and active cause that led the fishing boat to take (at that particular moment) the two sharp turns (to the left and right), preventing it from recovering and capsizing. […]".
The lawyers of the organizations and collectives representing the survivors and victims of the Pylos shipwreck, as well as those who worked on and supported this case, express our satisfaction with the acceptance of the survivors' appeals and the extension of criminal proceedings against the four senior officers of the Coast Guard, for whom the case had been closed.
The referral for preliminary investigation for felonies of 21 members of the Coast Guard, including its current and former chiefs and other senior officers, as well as the findings of the Public Prosecutor's Office of the Court of Appeal, are a substantial and self-evident development in the process of vindicating the victims and delivering justice.
Our Organisations:
- Network for the Social Support of Refugees and Migrants
- Greek League for Human Rights
- Greek Council for Refugees (GCR)
- Initiative of Lawyers and Jurists for the shipwreck of Pylos
- Refugee Support Aegean (RSA)
- Legal Centre Lesvos
Δεκτές οι προσφυγές των επιζώντων του τραγικού ναυαγίου
Με διάταξη της Εισαγγελέως του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου παραγγέλλεται η άσκηση ποινικής δίωξης κατά τεσσάρων ανώτερων στελεχών της ηγεσίας του Λιμενικού Σώματος συμπεριλαμβανομένου του νυν αρχηγού του, για τους οποίους η υπόθεση είχε τεθεί στο αρχείο από την Εισαγγελέα του Ναυτοδικείου Πειραιά, και οι επιζώντες είχαν ασκήσει προσφυγή κατά της αρχειοθέτησης.
Η άσκηση ποινικής δίωξης αφορά σε κακούργημα και άλλα αδικήματα και συγκεκριμένα: α) έκθεση κατά συρροή από παράλειψη με νομική υποχρέωση διάσωσης και κατάστασης προσώπων αβοήθητων, η οποία προκάλεσε στους παθόντες θάνατο, β) έκθεση κατά συρροή άλλων προσώπων από παράλειψη με νομική υποχρέωση διάσωσης αυτών και κατάστασης αυτών αβοήθητων, και γ) ανθρωποκτονίας από αμέλεια με παράλειψη κατά συρροή.
Υπενθυμίζουμε ότι ήδη, στις 16/5/2025, είχε ασκηθεί ποινική δίωξη από την Εισαγγελέα του Ναυτοδικείου Πειραιά σε βάρος 17 μελών του Λιμενικού Σώματος, συμπεριλαμβανομένων ανώτερων αξιωματικών της ηγεσίας του, μεταξύ των οποίων και ο πρώην αρχηγός του. Η υπόθεση έχει παραπεμφθεί στον αρμόδιο ανακριτή.
Σύμφωνα με την Διάταξη της Εισαγγελέως του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου και όπως έχουν επισημάνει οι επιζώντες με τις μηνύσεις τους και τις προσφυγές τους:
«[…] καθίσταται πρόδηλο ότι η κατάσταση του αλιευτικού Adriana έπασχε εξαρχής […] η κατάσταση επιδεινώθηκε σταδιακά και ως προς τους επιβαίνοντες, τα γεγονότα αυτά ήταν επιβεβαιωμένα και ξεκάθαρα από την αρχή εκδήλωσης του περιστατικού σε όλους τους υπηρετούντες στο Ε.Κ.Σ.Ε.Δ. αλλά και σε όλη την ιεραρχία (που συμμετείχε στη διαχείριση του), όμως καμία επιχείρηση διάσωσης και αποτροπής κινδύνου δεν ενεργοποιήθηκε (δεν τέθηκε το περιστατικό έστω σε «φάση συναγερμού» ήτοι σε δεύτερο επίπεδο κινδύνου από τα προβλεπόμενα στη Διεθνή Σύμβαση SAR), κατά την πρώτη φάση του περιστατικού, δηλαδή από ώρα 11.00′ της 13-06-2023 (οπότε το Κέντρο Συντονισμού Θαλάσσιας Διάσωσης της Ιταλίας ενημέρωσε για πρώτη φορά για την ύπαρξη του υπερφορτωμένου πλοίου) μέχρι την άφιξη του Π.Π.Λ.Σ.-920 στην περιοχή.[…]»
Ενώ, «[…] συνάγεται ότι μεταξύ της νέας ακινητοποίησης του αλιευτικού και της ανατροπής του, μεσολάβησε χρονικό διάστημα μισής ώρας, κατά το οποίο το Ε.Κ.Σ.Ε.Δ. δεν εξέδωσε εντολή για εκπομπή σήματος «MAYDAY», εμμένοντας στην πάγια, καθ’ όλη τη διάρκεια διαχείρισης του περιστατικού, απόφασή του ότι δεν απαιτούνταν άμεση έναρξη επιχείρησης διάσωσης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο χάθηκε κρίσιμος χρόνος υπονομεύοντας τις πιθανότητες επιβίωσης των ναυαγών, τη στιγμή που οι ίδιες οι ενέργειες του, Κέντρου και του ΠΠ.Λ.Σ. 920 φανερώνουν, την επίγνωση του επικείμενου κινδύνου ανατροπής […]»
«[…] οι τέσσερις (4) αξιωματικοί […] συμμετείχαν ενεργά στη διαχείριση του περιστατικού, καθώς ενημερώνονταν συνεχώς και αυτοπροσώπως για την εξέλιξη αυτού, συμμετείχαν σε συσκέψεις για την αξιολόγηση και το σχεδιασμό των απαιτούμενων ενεργειών και τελικά ενέκριναν (όπως παραδέχονται και οι ίδιοι) τις αποφάσεις που ελήφθησαν, είχε δε ο καθένας από αυτούς [….] αυτοτελώς ιδιαίτερο νομικό καθήκον προστασίας της ζωής στη θάλασσα και κατ’ επέκταση ιδιαίτερη νομική υποχρέωση διάσωσης (δοθέντος ότι συναίνεσαν ή έστω συμμερίστηκαν τις συγκεκριμένες αποφάσεις που ελήφθησαν), η δε απόκλιση ή παράλειψη από την υποχρέωση αυτή θεμελιώνει και την αυτοτελή ποινική τους ευθύνη […],» ενώ δηλαδή, «[…] όφειλαν να αντιληφθούν, εκ της εμπειρίας τους, του ρόλου τους, των εξειδικευμένων γνώσεων τους και των πληροφοριών που είχαν στη διάθεσή τους, ότι επρόκειτο για σκάφος σε κίνδυνο, παρέλειψαν να προβούν στις απαιτούμενες και προβλεπόμενες ενέργειες για τον χαρακτηρισμό του σκάφους ως σκάφος σε κίνδυνο και την ενεργοποίηση των προβλεπόμενων και ενδεδειγμένων επιχειρησιακών σχεδίων [όπως ενδεικτικά τα Μνημόνια/Κάρτες Ενεργειών Νο.1 ‘Πλοίο σε Κίνδυνο (Ανεξαρτήτως Σημαίας) εντός Ελληνικού SRR’ και Νο.13 ‘Περιστατικό Μεγάλης Κλίμακας’ (Major Incident) κλπ.] για τη διάσωση των επιβαινόντων στο σκάφος [….]»
Αξίζει δε να επισημανθεί η κρίση, που περιλαμβάνεται στη Διάταξη, ως προς την αιτία της ανατροπής και βύθισης του σκάφους, σύμφωνα με την οποία : «[…] Η εκδοχή αυτή της ρυμούλκησης (σε συνδυασμό με την αποδοχή εκ μέρους των μελών του Π.Π.Λ.Σ. 920 ότι χρησιμοποίησαν σκοινί – ασχέτως του ότι δεν παραδέχονται ότι αυτό έγινε με σκοπό τη ρυμούλκηση ή ότι δεν αναφέρεται από τους παριστάμενους στο ΕΚΣΕΔ τη μοιραία νύχτα) είναι πειστικότερη και πιο αληθοφανής, δεδομένου ότι, από την άλλη μεριά (των Λιμενικών) δε δίνεται κάποια αναλυτική και πειστική αιτιολόγηση της ξαφνικής (κατά τα άλλα) ανατροπής και βύθισης του αλιευτικού.) [….] Με δεδομένο μάλιστα ότι η θάλασσα ήταν ήρεμη, δεν υπήρχαν παραπλέοντα εμπορικά πλοία (που τυχόν θα προκαλούσαν μεγάλο κυμάτισμα), οι μαζικές και ξαφνικές μετακινήσεις των επιβαινόντων εντός του αλιευτικού (τόσο προς τα πάνω, όσο και οριζόντια, προς τα δεξιά ή αριστερά) ήταν σχεδόν αδύνατες (λόγω του συνωστισμού και της σχετικής απαγόρευσης των διακινητών, όπως εκτέθηκε παραπάνω) αλλά και αδικαιολόγητες, η απότομη και δυνατή ρυμούλκηση από το σκάφος του Λιμενικού προβάλει ως η μόνη πιθανή και ενεργή αιτία που οδήγησε το αλιευτικό να πάρει (εκείνη τη δεδομένη χρονική στιγμή) τις δύο απότομες κλίσεις (προς τα αριστερά και τα δεξιά), να μην επανέλθει και να ανατραπεί. […]».
Οι δικηγόροι των οργανώσεων και συλλογικοτήτων που εκπροσωπούμε τους επιζώντες και θύματα του ναυαγίου της Πύλου και όσοι εργάστηκαν και υποστηρίζουν αυτήν την υπόθεση, δηλώνουμε την ικανοποίησή μας για την αποδοχή των προσφυγών των επιζώντων και τη διεύρυνση της ποινικής δίωξης κατά και των τεσσάρων ανώτερων στελεχών του Λιμενικού Σώματος, για τους οποίους η υπόθεση είχε μπει στο αρχείο.
Η παραπομπή σε κύρια ανάκριση για κακουργήματα 21 πλέον μελών του Λιμενικού Σώματος, μεταξύ των οποίων των νυν και πρώην αρχηγών του και άλλων ανώτερων αξιωματικών της ηγεσίας του, καθώς και οι παραδοχές της Εισαγγελίας του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου, αποτελούν μια ουσιαστική και αυτονόητη εξέλιξη στην πορεία για τη δικαίωση των θυμάτων και την απόδοση δικαιοσύνης.
Οι οργανώσεις:
- Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών
- Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ)
- Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)
- Πρωτοβουλία δικηγόρων και νομικών για το ναυάγιο της Πύλου
- Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)
- Legal Centre Lesvos